چینه نگاری سکانسی سازند کژدمی در میادین هندیجان، بهرگانسر و نوروز در شمال غرب خلیج فارس

سازند کژدمی یکی از سازندهای گروه بنگستان است. گروه بنگستان از پایین به بالا شامل سازندهای کژدمی و سروک به سن کرتاسه میانی و سازندهای سورگاه/ لافان و ایلام به سن کرتاسه بالایی است. در ناحیه خلیج فارس، سکانس های رسوبی کرتاسه میانی از لحاظ سیستم های نفتی کربناته در درجه اول اهمیت قرار دارند. سازند کژدمی به سن آلبین از دیدگاه زمین شناسی نفت یکی از مهمترین سازندهای ایران است. این سازند در نواحی جنوب و جنوبغرب ایران و خلیج فارس همچنین در حاشیه شمال شرق سپر عربی به دلیل تنوع سنگ شناسی (شیل، ماسه سنگ و سنگ آهک) و دارا بودن شرایط سنگ منشا، مخزن و پوش سنگ حائز اهمیت است. این سازند مهمترین سنگ منشا برای مخازن فوقانی گروه بنگستان و سنگ آهک آسماری به شمار می رود. در منطقه شمال و شمال غرب خلیج فارس با تداخل ماسه سنگ های بورگان در قاعده سازند کژدمی یکی از مخازن اصلی و قابل توجه ای را به وجود آورده است. سازند کژدمی در میادین مورد مطالعه از تنوع سنگ شناسی برخوردار است و از سه قسمت ماسه سنگ قاعده ای، سنگ آهک دیر (dair) و کژدمی بالایی تشکیل شده است. منطقه مورد مطالعه در سه میدان هندیجان، بهرگانسر و نوروز در ناحیه بهرگان واقع است. این منطقه در شمال غرب خلیج فارس بین عرضهای 29 تا 30 درجه شمالی و طولهای 49 تا 50 درجه شرقی قرار دارد. اساس این مطالعه مبتنی بر داده های چاه پیمایی (بخصوص اشعه گاما، حجم شیل و صوتی)، مقاطع نازک تهیه شده از مغزه و خرده های حفاری است. در مطالعات پتروگرافی تعداد 145 مقطع نازک سازند کژدمی در دو چاه بهرگانسر1و نوروز 16 مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات ریز رخساره های سنگ آهکی با پکستون- گرینستون های پلوئیدی، وکستون- پکستون های اوربیتولینی، پکستون های بیوکلستی، وکستون/ پکستون های بیوکلاستی، مادستون وکستون های پلاژیک و مادستون/ وکستون های رس دار و پتروفاسیس بخش های ماسه سنگی، با کوارتزآرنایت و شیل های سیلتی و لامیناسیون فلاسر، بیانگرمحیط رسوبی آنها به ترتیب بر روی یک رمپ کربناته هموکلینال و دلتا/ خلیج دهانه ای تحت نفوذ جزر و مد است. براساس آنالیز چینه نگاری سکانسی، در هریک از چاه های مورد مطالعه از دو سکانس رسوبی رده سوم تشکیل شده است، بر روی سکانس دوم در چاه های هندیجان 1 و 2 دسته رخساره های tst و بخشی از hst و در چاه های نوروز 1 و 2 دسته رخساره های tst و در چاه نوروز 16 قسمتی از دسته رخساره tst در بالای سازند دیده می شوند که با تغییرات جهانی سطح آب دریا منطبق اند. همچنین مرز پایینی سازند کژدمی با سازند داریان توسط زون های قرمز رنگ حاوی اکسید آهن مشخص می شود که نشان دهنده کم عمق شدن یا خروج از آب سازند داریان است که در زمان آپتین- آلبین رخ داده است این مرز معادل مرز سکانسی نوع اول است. مرز بالایی سازند کژدمی که با سنگ آهک های سازند سروک بصورت تدریجی است که معادل مرز سکانسی نوع دوم است.